Ceza yargılaması alanında bir avukatın hukuki yardımından faydalanma olanağından yoksun bulunanlara avukat görevlendirilmesi, 18.11.1992 tarihinde kabul edilerek, 01.12.1992'de 3842 sayılı yasa ile Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu' nda yapılan değişiklikle başlamıştır.
Ceza yargılaması alanında bir avukatın hukuki yardımından faydalanma olanağından yoksun bulunanlara avukat görevlendirilmesi, 18.11.1992 tarihinde kabul edilerek, 01.12.1992' de Resmi Gazetede yayımlanan 3842 sayılı yasa ile Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu' nda yapılan değişiklikle başlamıştır. Yasa değişikliği ile oluşturulan görevlendirme sistemi başlangıcından bu güne kadar münhasıran Barolara verilen görevlendirme yetki ve yükümlülüğü ile yürütülmüştür.
CMUK' tan sonra 01 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu' nun (CMK) 150.maddesi ile şüpheli ve sanık durumunda olanların, 234.maddesi ile mağdur ve şikayetçinin bir avukatın hukuki yardımından yararlanabileceği düzenlenmiştir.
CMK' nun müdafi ve vekil görevlendirilmesine ilişkin
maddeleri ve uygulamaları; 19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5560 sayılı
yasa ve bu yasa gereği 02.03.2007 tarihinde yürürlüğe giren CMK Gereğince
Müdafi ve Vekillerin Görevlendirilmeleri ile Yapılacak Ödemelerin Usul ve
Esaslarına İlişkin Yönetmelik ile esaslı biçimde değiştirilmiştir. Bu
düzenlemelerle 1992 yılından bu yana süren ve Baroların özverili çalışmaları
ile bir sistem haline getirilen CMK müdafi ve vekil görevlendirme uygulaması
yeniden yapılandırılmıştır.
CMK müdafi ve vekil görevlendirmesi konusundaki
yönetmelik çıkarma yetkisi Adalet Bakanlığına verilmiştir. Türkiye Barolar
Birliğinin ve dolayısıyla Baroların sisteme katılımı "görüş bildirme"
düzeyine indirilmiştir. Sistemin görevlendirme ve ücretlendirme süreçleri
birbirinden ayrılmıştır. Baroların görevlendirme konusundaki takdir yetkisi de
kaldırılmıştır. Yönetmelikle Baroların sistem içindeki yeri; müdafi ve vekil
talep eden kurumlardan (yönetmelik m.5) iletilecek avukat istemlerine
görevlendirme yapmak (yönetmelik m.6) ve görevlendirilen avukatların ücret ve
gider taleplerini inceleyerek ödeme yapacak savcılıklara göndermekle
(yönetmelik m.11) sınırlandırılmıştır. CMK uygulamasında 5560 sayılıyasa ile
oluşturulan yeni sistemde Cumhuriyet Başsavcılıklarına; görevlendirilen müdafi
ve vekillere ödenecek ücret ve giderleri, Barolar tarafından gönderilen ödeme
evraklarını inceleyerek, düzenleyecekleri ödeme emri ile ödeme yetkisi
verilmiştir. (yönetmelik .11)