TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu, 09.07.2021 tarihli 2021/10258-S.21.16521 sayılı kararı ile savunma hakkının etkin bir şekilde kullanabilmesini sağlamak amacıyla kolluk birimlerinde alınan ifadelerde, avukat beyanlarına da ifade tutanağında yer verilmesine ilişkin başvurunun kabulüne ve gerekli tedbirlerin alınması hususunda İçişleri Bakanlığı’na tavsiyede bulunulmasına karar vermiştir.

Tavsiye kararına ilişkin olarak T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü, 13.06.2022 tarihli 31311769.1014320 (63210) sayılı 81 İl Emniyet Müdürlüğü’ne göndermiş olduğu yazı ile kararın tam aksine, işlem tesis edilerek ifade alınması sırasında avukat beyanlarına ifade tutanağında yer verilmemesi, uygulamanın bu doğrultuda yapılarak yeknesaklığın sağlanması talimatını vermiştir.

İçişleri Bakanlığı’nın bu konuda yazılı talimat vermesi kabul edilemez. İfade alma ve tüm süreçte yer alan emniyet personeli, adli kolluk konumunda olması dolayısıyla İçişleri Bakanlığı personeli değil, Adalet Bakanlığı namına süreci yürüten konumdadır. İçişleri Bakanlığı’nın yargısal bir faaliyete dair kolluğa emir ve talimat vermesi, kuvvetler ayrılığı ilkesinin denge fren mekanizması olan yargıya emir ve talimat verilmesi anlamına gelmektedir.

Avukatın işlevsizleştirilmesi, açıkça savunma hakkının özüne müdahale içermekte olup; Anayasa’ya, ceza ve avukatlık mevzuatı ile kolluğu bağlayan yönetmeliğe aykırıdır. Bu şekilde alınan hukuka aykırı ifadeler, bütün bir yargılama faaliyetini sakatlayacaktır.

Bu kapsamda yasal ve idari yollardan sonuç alınana kadar, kolluk birimlerinde ifadeye katılan meslektaşlarımızın beyanlarının ifade tutanağına geçirmelerinin engellenmesi suretiyle hukuki yardımda bulunma haklarının kısıtlanması halinde; meslektaşlarımızın ifade tutanağına bu durumu şerh düşmelerini, gerek gördükleri durumda mensubu oldukları baroların Avukat Hakları Merkezleri ile somut olayı tutanak altına almalarını önemle hatırlatır, savunma hakkının özüne dokunulmasına geçit vermeyeceğimizi meslektaşlarımızın ve kamuoyunun bilgi ve takdirlerine sunarız.

Saygılarımızla.

Türkiye Barolar Birliği